Het komt steeds vaker voor dat je de opgewekte stroom van je zonnepanelen niet meer kwijt kunt op het elektriciteitsnet. Steeds meer mensen krijgen er mee te maken dat de omvormer van hun zonnepanelen afschakelt vanwege een te hoge spanning op het net. Daarnaast schakelen sommige zonnepanelenbezitters hun omvormer noodgedwongen uit omdat de energietarieven negatief zijn door overaanbod van groene energie. Het kost dan geld om stroom terug te leveren. Deze overbelasting van ons elektriciteitsnet gaan we steeds meer merken. Zeker nu de Eerste Kamer heeft besloten dat de salderingsregeling tot 2027 blijft.
Onbalans op het elektriciteitsnet
Het is algemeen bekend dat het elektriciteitsnet piept en kraakt door de toenemende onbalans in vraag en aanbod van elektriciteit. Eén van de oorzaken is de toegenomen vraag naar elektriciteit. Een nog grotere oorzaak is dat we steeds meer elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen halen zoals zon- en windenergie. Deze groen opgewekte energie is namelijk erg weersafhankelijk.
Steeds meer mensen hebben zonnepanelen en op zonnige dagen wekt iedereen tegelijk stroom op. Ons huidige elektriciteitsnet is niet berekend om zulke grote hoeveelheden opgewekte elektriciteit te verwerken. Als het daarnaast ook nog eens flink waait, komt er door windenergie nog meer elektriciteit op het al overvolle net. Stroomtarieven kunnen hierdoor zelfs negatief worden. Het is duidelijk dat het stabiliseren van het elektriciteitsnet daarom steeds belangrijker wordt.
Vooral in het voorjaar en in de zomer zie je dat negatieve stroomprijzen steeds vaker voorkomen. Met name in de weekenden is dit het geval wanneer er weinig vraag is maar wel veel aanbod. De energieprijzen worden door de energiemarkt een dag van tevoren bepaald (day-ahead) en daarbij wordt rekening gehouden met de weersverwachting. Toch komen weersvoorspellingen niet altijd uit waardoor er een acuut overschot of juist een tekort kan ontstaan. Om dit op te lossen is er de zogenoemde onbalanshandel. Spelers op de energiemarkt kunnen dan direct op een onbalans reageren door energie te kopen of te verkopen. Deze onbalanshandel helpt om het elektriciteitsnet te stabiliseren.
Zonneplan heeft sinds kort een nieuw innovatief platform ontwikkelt waardoor consumenten mee kunnen doen aan de onbalanshandel. Voor wie nog niet bekend is met Zonneplan: Zonneplan is een energieleverancier van duurzame energie en levert ook zonnepanelen, laadpalen en thuisbatterijen. Zonneplan noemt dit nieuwe energieplatform Powerplay.
Wat is Powerplay?
Powerplay is een AI-gestuurde functionaliteit ontwikkeld door Zonneplan om de onbalans in het elektriciteitsnet te stabiliseren en jou als consument hiervoor te belonen. Zonneplan noemt dit zelf stroomoptimalisatie en zorgt ervoor dat jouw zonnepanelen of thuisbatterij automatisch gaan reageren op de schommelingen in de energiemarkt.
Met Powerplay is het mogelijk dat de omvormer van zonnepanelen automatisch uitschakelt bij negatieve energieprijzen, zonder dat de eigenaar van de zonnepanelen hier handmatig iets voor hoeft te doen. Je kunt er van Zonneplan een vergoeding tot € 100 per jaar voor krijgen. Op die manier help je het elektriciteitsnet te ontlasten. Het beschermt je er bovendien voor dat je moet betalen voor het terugleveren van elektriciteit op momenten dat de prijs negatief is.
Een groot voordeel van Powerplay is dat de afschakeling softwarematig in de omvormer gebeurd. Deze manier is vele malen veiliger dan de omvormer uitschakelen in de meterkast. Door het inschakelen van de omvormer via de meterkast kan een piekstroom ontstaan met alle gevolgen van dien. Bovendien kun je vergeten de zonnepanelen weer aan te zetten waardoor je inkomsten van opgewekte stroom misloopt. Dit proces wordt dus volledig uit handen genomen door Powerplay.
Het is goed om te weten dat de zonnepanelen pas uitschakelen bij een negatieve stroomprijs van ongeveer 18 cent. Dit komt omdat je de energiebelasting en de marge van de energieleverancier mag salderen. Duikt de prijs verder onder de genoemde prijs dan kost het je ook na het salderen nog geld.
Zonneplan geeft aan dat Powerplay vanaf het 2e kwartaal in 2024 beschikbaar komt. Wie meedoet met het béta programma van de app kan nu al van deze functionaliteit gebruik maken. Heb je zonnepanelen van Zonneplan dan kun je in de app Powerplay alvast aanzetten.
Wie kan gebruikmaken van Powerplay?
De Powerplay-functie is nu nog exclusief beschikbaar voor consumenten die zowel zonnepanelen hebben als een dynamisch energiecontract bij Zonneplan. Daarnaast moet je zoals genoemd de béta versie van de app geïnstalleerd hebben. Uiteraard is Powerplay ook beschikbaar voor mensen die de thuisbatterij Nexus hebben.
Zonneplan werkt eraan om in de toekomst ook het uitschakelen van omvormers van andere merken te ondersteunen. De verwachting is dat na verloop van tijd steeds meer merken ondersteund zullen worden.
Meerdere scenario’s
Er zijn 3 verschillende scenario’s waarin Powerplay in kan schakelen: bij negatieve energietarieven, een tekort aan (groene) elektriciteit en bij een overschot op het elektriciteitsnet. Hieronder staan de verschillende scenario’s beschreven waarbij Powerplay inschakelt:
Wanneer het energietarief inclusief belastingen negatief is moet je betalen voor je opgewekte zonnestroom. Om dit te voorkomen schakelt Powerplay je zonnepanelen automatisch uit op de uren dat de prijs negatief is. Deze tarieven zijn een dag van tevoren bekend en je kunt in app zien wanneer Powerplay de panelen uit gaat schakelen. In de afbeelding hieronder is dit het gearceerde gedeelte:
Het kan voorkomen dat op een dag de energietarieven negatief zijn maar dat er toch een tekort ontstaat aan opgewekte elektriciteit op het net. Dit kan gebeuren wanneer er bijvoorbeeld minder zonnestroom opgewekt wordt dan verwacht, omdat het minder zonnig is dan voorspelt. Ook kan het gebeuren dat er minder wind staat dan verwacht en er minder aanbod is van elektriciteit door windmolens.
Het kan ook nog zijn dat er simpelweg meer elektriciteit verbruikt wordt dan ingeschat. In dat geval is de opgewekte zonne-energie uit je zonnepanelen hard nodig voor de elektriciteitsvoorziening. Powerplay schakelt in dat geval je zonnepanelen gewoon in en vergoed daarbij de negatieve stroomprijs + een extra vergoeding.
Het kan ook voorkomen dat de energietarieven niet negatief zijn maar dat er in de loop van de dag toch een overschot aan opgewekte elektriciteit ontstaat. Dit kan gebeuren wanneer het toch zonniger is dan verwacht of dat het harder waait dan voorspelt. Er komt dan meer (groene) energie op het elektriciteitsnet dan verwacht waardoor er een overschot kan ontstaan.
Wanneer dit het geval is, schakelt Powerplay de zonnepanelen uit ondanks dat de energietarieven positief zijn. Maak je geen zorgen over gemiste inkomsten: Powerplay vergoed de misgelopen opgewekte elektriciteit en je krijgt bovendien een extra vergoeding hier bovenop. Dit levert altijd meer op dan de zonnepanelen gewoon aan laten staan.
Hoe zet je Powerplay aan?
Heb je zonnepanelen van Zonneplan én een dynamisch energiecontract bij Zonneplan dan kun je sinds gisteren in de app Powerplay aanzetten.
Wanneer je inlogt in de Zonneplan app krijg je als het goed is al een melding over Powerplay. Klik hierop en je krijgt het onderstaande scherm te zien:
Klik op “Activeer Powerplay”.
Voordelen van Powerplay
- Automatisering: Met Powerplay hoeven eigenaren van zonnepanelen zich geen zorgen meer te maken over het handmatig uitschakelen van de omvormer bij negatieve energieprijzen. Het proces is volledig geautomatiseerd.
- Optimalisatie: Door het gebruik van AI wordt altijd het meest optimale moment gekozen voor het terugleveren van energie, het opslaan ervan of het uitschakelen van de omvormer.
- Financieel voordelig: Gebruikers van Powerplay krijgen een vergoeding door hun omvormer op de juiste momenten in en uit te laten schakelen.
- Gebruiksvriendelijk: De integratie van deze functionaliteit in de app van Zonneplan maakt het gemakkelijk en toegankelijk voor consumenten.
- Netstabilisering: Door Powerplay te gebruiken help je mee de onbalans in het energienet te stabiliseren. Hierdoor kunnen onnodig grote investeringen in het elektriciteitsnet voorkomen worden.
Powerplay in de praktijk
De grote vraag is natuurlijk hoe Powerplay in de praktijk werkt en of je erg echt voordeel mee behaalt. Op papier is het een prachtig mechanisme, maar hoe ziet het er in de praktijk uit en levert het ook echt iets op? We hebben de functie nu ruim een week getest en zijn er enthousiast over. Hieronder hebben we een aantal screenshots uit de app geplaatst waarbij je kunt kijken hoeveel geld de Powerplay vergoeding in de praktijk oplevert. De gearceerde gedeeltes in de grafiek geven het moment aan dat Powerplay de zonnepanelen heeft uitgeschakeld.
In de linker afbeelding zie je dat er 2 hele korte Powerplay momentjes geweest. Het valt op dat de omvormer werd uitgeschakeld op een moment dat er nauwelijks opbrengst was.
Blijkbaar waren er toch 2 korte momentjes waarop er een overschot aan elektriciteit was op het net. Door de korte duur en het vermoedelijk beperkte overschot aan elektriciteit was de vergoeding maar slechts 5 cent.
In de rechter afbeelding betrof het een dag in een weekend die zonniger verliep dan voorspelt. Er was op dat moment een fors overschot aan opgewekte zonne-energie op de markt. De omvormer is toen ongeveer 2 uur uitgeschakeld geweest. De vergoeding van die 2 uur uitschakeling was echter maar liefst € 2,82. Het energietarief was op dat moment 15 cent per kWh. Wanneer mijn zonnepanelen gewoon hadden gewerkt hadden ze in die 2 uren ongeveer 4 kWh opgewekt, uitgaande van een vermogen van 2000 watt. Met het op dat moment geldende uurtarief van 15 cent had dat hooguit 60 cent opgeleverd. Zo zie je dat Powerplay absoluut meerwaarde bied en echt geld oplevert.
Naast de Powerplay inkomsten vergoed Zonneplan ook de misgelopen opbrengst van de zonnepanelen op het moment dat deze uitgeschakeld waren. Ze geven aan dat ze daarvoor een schatting maken op basis van weersomstandigheden, de tijd van het jaar en de specificaties van de zonnepanelen. Hoe groter het vermogen van je zonnepanelen-installatie is, hoe groter de compensatie voor de gemiste opbrengst en ook hoe hoger de Powerplay vergoeding.
Conclusie
Powerplay is een prachtige initiatief van Zonneplan om onbalans in het elektriciteitsnet te verminderen. Consumenten worden op deze manier gestimuleerd om mee te doen op de onbalansmarkt, want ze krijgen hier een vergoeding voor. Het grote voordeel van Powerplay is dat dankzij AI-gestuurde functionaliteit volledig geautomatiseerd is en je er geen omkijken meer naar hebt. De omvormer uitschakelen kan nu op een veilige manier.
Je hoeft met dit systeem niet bang te zijn dat je inkomsten misloopt door de gemiste opwekte energie. Je krijgt namelijk het verlies van opgewekte zonne-energie gecompenseerd afhankelijk van je installatie. Daarnaast komt de Powerplay vergoeding daar nog bovenop. Op die manier is het altijd voordeliger om Powerplay in te schakelen.
Al met al draagt deze technologische vooruitgang bij aan een efficiënter en duurzamer energienetwerk. Het is significante stap voorwaarts om ook in de toekomst een stabiel elektriciteitsnet te kunnen garanderen. Vooral omdat de hoeveelheid groen opgewekte energie en daarmee de onbalans alleen maar toeneemt.
We hopen daarom dat andere spelers op de markt het voorbeeld van Zonneplan zullen volgen. Op die manier kunnen we optimistisch vooruitkijken naar een groenere, en duurzamere toekomst.
Ik hen zonnepanelen en een dynamisch contract van Zonneplan. Tijdens de uren met negatieve prijzen wil ik zelf kunnen besluiten of de Powerplay app de omvormer uitschakelt (als ik niet thuis ben bv), maar ben ik wel thuis, dan wil ik juist dan mijn elektrische auto opladen, staat de wasmachine aan etc. Daar gebruik ik dan dus niet mijn zelf opgewekte gratis stroom voor, maar wordt gecompenseerd door Zonneplan en ontvang een bonus. Ik begrijp niet waarom dit een betere keuze is en hoe ik na kan gaan of/hoe dit is gerealiseerd.
Zonneplan zelf is er ook niet erg duidelijk over vind ik. Hoe zit dit nu? Een concreet rekenvoorbeeld zou helpen.
Powerplay schakelt de omvormer uit op het moment dat er een overschot is aan elektriciteit. Je helpt daarmee het elektriciteitsnet te stabiliseren (met vergoeding) en daarom is het een betere keuze.
Over het algemeen zal Powerplay de omvormer alleen uitzetten bij negatieve prijzen. Zelf opgewekte stroom mag dan gratis zijn, maar wanneer je geld toe krijgt voor het afnemen van stroom zal het gebruiken van zelf opgewekte zonnestroom toch minder voordelig zijn.
Stel de stroomprijs is op een gegeven moment -20 cent en je wilt de auto 20 kWh bijladen, dan ontvangt je bij uitgeschakelde omvormer voor het opladen van de auto € 4.- (20 x -€0,20) + Powerplay vergoeding.
Wanneer in dezelfde situatie de omvormer niet is uitgeschakeld, en de zonnepanelen tijdens het laden bijvoorbeeld 10 kWh zouden opwekken, dan zou je slechts € 2.- (10 x -€0,20) ontvangen omdat er slechts 10 kWh van het net is afgenomen.
Het is duidelijk dat het 1e scenario financieel voordeliger is.
Er is ook nog een scenario dat de prijzen niet negatief zijn maar dat er wel een overschot op het elektriciteitsnet is. Ook in dat geval is het uitschakelen van de omvormer door Powerplay voordeliger omdat Zonneplan heeft aangegeven dat de Powerplay vergoeding groter zal zijn dan het verlies in inkomsten van de teruggeleverde stroom. Hopelijk is het met dit voorbeeld wat duidelijker geworden.
Ik heb ook zonnepanelen en een dynamisch energie contract bij Zonneplan. Bovendien wordt er binnenkort bij mij een thuisbatterij geplaatst, die ook door powerplay gaat worden aangestuurd. Dat zou je er ook bij kunnen vermelden. Bij lage prijzen laadt de batterij op en bij hoge prijzen levert de batterij terug aan het net. Volgens Zonneplan zou dit jaarlijks €1600,- kunnen opleveren. Ik zal moeten afwachten of dat ongeveer gaat kloppen, maar eerlijk gezegd vind het belangrijker dat hiermee ook wordt bijgedragen aan de stabilisering van het netwerk. Het terugverdienen is natuurlijk wel een belangrijke en voor de marktwerking wsl. noodzakelijke financiële prikkel.
Ik ben me er van bewust dat als dit een succes blijkt te zijn, en veel aanbieders en afnemers zouden hiertoe overgaan (al dan niet gestimuleerd met overheidssubsidies), dat dan de onbalans zal afnemen, en daarmee ook de prijsverschillen en daarmee de opbrengst voor mij. Maar geloof het of niet, daar zou ik alleen maar blij mee zijn. Per slot van rekening zal de thuisbatterij ook mijn dagelijkse onbalans kunnen verminderen. Voor de seizoens onbalans zullen we wat mij betreft grootschaliger oplossingen moeten worden gevonden (waar al hard aan wordt gewerkt.)
Hallo Henk,
Hartelijk dank voor je waardevolle bijdrage. Ik heb nu ook de thuisbatterij Nexus erbij vermeld. Dank voor de tip!
Over de Nexus thuisbatterij heb ik trouwens een aparte blog geschreven:
De Zonneplan thuisbatterij Nexus, de meest rendabele thuisbatterij
Groeten Paul
Ik heb wel Zonneplan panelen maar geen energie contract bij Zonneplan. Ik zit bij Eneco. Heeft het zin om in de app de powerplay mode aan te zetten?
Hallo Ton, Powerplay werkt alleen icm een dynamisch energiecontract van Zonneplan. Zolang je bij Eneco zit kun je dus geen gebruik maken van Powerplay. Een dynamisch energiecontract bij Zonneplan is het overwegen waard omdat je dan ook geen terugleverkosten hoeft te betalen.
Hallo,
Ik ben ook na aan het denken over een thuisbatterij van Zonneplan icm een dynamisch contract en dan dus ook powerplay. Nu vraag ik me af hoe dan precies de samenwerking van Powerplay is met mijn zonnepanelen die eventueel uitgezet worden als dit gunstiger is. Nu bestaat mijn collectie zonnepanelen uit 3 afzonderlijke sets (24,10,10) gekoppeld ook aan 3 afzonderlijke omvormers allemaal een Solaredge wave. Dus mijn vraag is kan Powerplay hiermee uit/aan communiceren en zo niet is het dan nog steeds mogelijk in de buurt van het voorgestelde rendement te komen uitgaande van een 20 kWh thuisbatterij minimaal zo ongeveer €1600 op jaarbasis? Bedankt alvast voor een reactie.
Hallo Michel,
Leuk dat je een thuisbatterij van Zonneplan overweegt! Helaas kan Powerplay niet met jouw Solar Edge omvormers communiceren, wat betekent dat de Nexus thuisbatterij de panelen niet kan uitschakelen bij een eventuele onbalans.
Hoeveel invloed dat heeft op het rendement van de Nexus durf ik niet te zeggen. Dit zou je bij Zonneplan neer kunnen leggen. Wel weet ik dat je de Solar Edge omvormers uit kunt schakelen bij negatieve prijzen met de software van Solar Edge, wat waarschijnlijk een positieve invloed zal hebben op het rendement van de Nexus.