Veel mensen die hun eigen duurzame energie willen opwekken, overwegen naast zonnepanelen ook een kleine windmolen voor thuis. Op papier lijkt dit een mooie aanvulling, vooral omdat windenergie beschikbaar is op momenten dat zonnepanelen minder of niets opleveren, zoals ’s nachts. Tijdens de wintermaanden zijn de dagen kort en is het vaak bewolkt, waardoor je bijna geen zonnestroom opwekt. Een klein windmolentje lijkt dan een prachtige manier om het verlies aan opbrengst uit zonnepanelen te compenseren. Toch zijn er een aantal belangrijke zaken om te overwegen voordat je in een windmolen gaat investeren.
Voordelen van een windmolen voor thuis
Een windmolen heeft een aantal voordelen ten opzichte van zonnepanelen:
- Energieopbrengst in de winter en tijdens bewolkte dagen: Zonnepanelen leveren in de winter nauwelijks wat op vanwege de korte dagen en weinig zonlicht. Een windmolen kan in dat seizoen juist meer stroom opwekken vanwege de vaak sterkere wind in de winter.
- Opbrengst tijdens bewolkte en donkere dagen: Windmolens wekken stroom op, ongeacht of de zon schijnt.
- Dag en nacht energieproductie: In tegenstelling tot zonnepanelen die alleen overdag stroom opwekt, kan een windmolen ook ’s nachts stroom opwekken wanneer het waait.
- Minder (dak)oppervlak nodig: Een windmolen neemt weinig oppervlak in en gaat in principe alleen de hoogte in. Je kunt hem aan een schoorsteen, paal of schuurtje monteren. Voor wie beperkte ruimte heeft voor zonnepanelen, kan een windmolen een alternatief zijn om duurzame energie op te wekken.
Soorten windmolens
Er zijn twee hoofdtypen windmolens voor thuisgebruik:
- Horizontale windmolens: Dit zijn de traditionele windmolens met bladen die naar de windrichting moeten worden gedraaid. Ze hebben een hoge opbrengst wanneer de wind uit een constante richting komt. Ze maken wel meer geluid en nemen relatief veel ruimte in beslag.
- Verticale windmolens: Dit type windmolen kun je weer onderverdelen in 2 soorten: Darrieus en Savonius. De Darrieus-windmolen is bolvormig en heeft 2 of 3 verticaal gebogen wieken. De windmolens van het type Savonius hebben wokkelvormige bladen en draaien om een verticale as. Ze kunnen net als het Darrieus-type wind uit alle richtingen opvangen maar zijn efficiënter bij lage windsnelheden. Beide soorten maken minder geluid en nemen minder ruimte in dan horizontale windmolens, maar de opbrengst is over het algemeen lager.
Aandachtspunten bij de aanschaf van een windmolen
Om zoveel mogelijk opbrengst te genereren uit een windmolen, zijn er een aantal aanbevelingen:
- Hoe groter, hoe beter: De opbrengst van een windmolen stijgt kwadratisch naarmate de grootte van de bladen toeneemt.
- Hoe hoger, hoe beter: Op grotere hoogte waait het harder en constanter, wat de energieopbrengst verhoogt.
- Vermijd goedkope modellen: Op platforms zoals AliExpress zijn windmolens te koop voor enkele honderden euro’s, maar deze zijn vaak van slechte kwaliteit en kunnen zelfs brandgevaarlijk zijn door inferieure omvormers.
- Een goede windmolen kost enkele duizenden euro’s: Kwalitatieve windmolens hebben een hogere opbrengst en gaan langer mee. Deze windmolens hebben een vermogen tussen de 500 en 5000 watt.
Technische uitdagingen en verliezen
Een windmolen produceert wisselstroom met een wisselende frequentie, afhankelijk van de rotatiesnelheid. Deze moet eerst worden omgezet naar gelijkstroom (DC) en daarna weer naar 50 Hz wisselstroom, geschikt voor het elektriciteitsnet. Dit omzettingsproces brengt relatief veel energieverlies met zich mee.
Voor windmolens heb je een speciale omvormer nodig die om kan gaan met de snelle wisselingen in opgewekte stroom vanwege variërende windsnelheden. Je kunt dus niet zomaar een omvormer die voor zonnepanelen is bedoeld toepassen.
Daarnaast is er een dumpload nodig: een systeem dat overtollige energie kan afvoeren om schade aan de windmolen en elektrische installatie te voorkomen. Een dumpload kan worden gecombineerd met een thuisbatterij om de overtollige stroom op te slaan.
Nadelen van een windmolen voor thuis
Hoewel de voordelen aantrekkelijk klinken, zijn er ook belangrijke nadelen:
- Pas opbrengst bij windkracht 4 of hoger: Pas bij windsnelheden vanaf windkracht 4 wek je genoeg op. Een draaiende windmolen betekent niet automatisch dat er bruikbare energie wordt opgewekt vanwege de omvormerverliezen. De meeste windmolens behalen lang niet het beloofde rendement.
- Binnenland en woonwijken hebben vaak te weinig wind: In dichtbebouwde gebieden en landinwaarts waait het meestal niet hard genoeg om een windmolen rendabel te maken.
- Onderhoud en slijtage: Windmolens hebben bewegende onderdelen die slijten en onderhoud nodig hebben.
- Omgevingsvergunning nodig: In veel gemeenten is een vergunning vereist om een windmolen te plaatsen.
- Geluidsoverlast: Een windmolen kan geluid produceren, wat hinderlijk kan zijn voor bewoners en buren.
- Geen subsidie: Windmolens voor particulier gebruik komen niet in aanmerking voor subsidie.
- Niet rendabel binnen de technische levensduur: Volgens Milieu Centraal verdient een windmolen zich meestal niet terug binnen de verwachte levensduur van 20 jaar.

Conclusie: Is een windmolen voor thuis een goede investering?
Voor de meeste huishoudens is een windmolen niet rendabel. Vooral in woonwijken en gebieden met weinig wind zal de opbrengst te laag zijn om de investering terug te verdienen. Wanneer je echter aan de kust woont of op een open vlakte zonder obstakels, kan een windmolen een overweging waard zijn. In dat geval geldt: kies een zo groot en hoog mogelijke windmolen voor de beste energieopbrengst. Voor de meeste mensen blijven zonnepanelen echter een betere en financieel aantrekkelijkere investering.